Autoportret Nr 4 [55] 2016
ORGANICZNOŚĆ
Wbrew pozorom zagadnienie przestrzeni organicznych nie dotyczy tylko zadziwiających zdolności budowlanych zwierząt czy zachwycającej struktury kryształu, lecz przede wszystkim samego procesu powstawania form, ich pojawiania się i zanikania, czy raczej przeistaczania w inne. W świetle coraz to nowszych osiągnięć biologii, genetyki i robotyki pytanie o to, co jest żywe (do tego bowiem sprowadza się pytanie istota organizmu), jest dziś bardziej aktualne niż kiedykolwiek. Pytanie o formy organiczne jest bowiem pytaniem o nas samych: o nasze postrzeganie świata, nasze własne przemijanie i język symboli, jakim próbujemy to przemijanie oswajać.
W numerze:
W kolejnych numerach:
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego:
To jest archiwalna strona czasopisma "Autoportret", na której zgromadzono zasoby z lat 2009-2017. Serdecznie zapraszamy do korzystania z aktualnej wersji strony i bezpośredniej lektury udostępnianych przez nas treści.
Nasze czasopismo proponuje refleksję nad kondycją przestrzeni, w jakiej funkcjonujemy. Jesteśmy przekonani o tym, że otoczenie wywiera wpływ na człowieka, a człowiek wpływa na swoje otoczenie. Przyglądanie się tej relacji pozwala nie tylko na zdobycie wiedzy o nas samych, stąd nazwa „Autoportret”, ale może się stać impulsem do zmiany na lepsze przestrzeni, w której żyjemy.
Można być Europejczykiem, Polakiem, krakowianinem, ale przecież każdy z nas jest jednocześnie mieszkańcem jakiejś ulicy czy osiedla. Krystyna Pawłowska opisuje swój najbliższy „prywatny” krajobraz i zachęca czytelników do własnych opowieści.
Skrzypek na torach, tańce w poczekalni, połatane trąby rumuńskich trębaczy… Tekst o tym, jak spiesząc się na osobowy do Wieliczki można trafić do Siedmiogrodu. O tym, jak w pewne lipcowe popołudnie krakowski główny zawirował, zatańczył i zaśpiewał, czyli o Rozstajach 2002. Sztuce i życiu splecionych ze sobą.
Pociągi w Polsce nie jeżdżą z pewnością zbyt punktualnie, jednak przez te dodatkowe 15 minut oczekiwania można co najwyżej obejrzeć gazety na wystawie w kiosku. Co innego w Indiach, kiedy trzeba czekać na pociąg i cały dzień. O tym, jak wiele można się dowiedzieć o tym kraju obserwując życie na dworcu opowiada Joanna Rumińska.
„Peron sztuki” ma być centrum kultury, informacji i propagowania sztuki regionalnej. Gliniane naczynia, szafki i ubrania zdobione w regionalne wzory, sztuka użytkowa – być może wszystko to kiedyś naprawdę pojawi się na straganach na nieużywanym bocznym peronie na stacji kolejowej w Mszanie Dolnej.
Moskwa, jedna z wielu skromnych bibliotek osiedlowych. Koronkowe firanki w oknach, trochę kwiatów; nic szczególnego. A jednak w każdą ostatnią środę miesiąca to miejsce ożywa – miłośnicy książek spotykają się i, popijając herbatę, dyskutują o nowościach wydawniczych. To miejsce należy do nich. Takim właśnie przyjaznym dla ludzi bibliotekom poświęcony jest drugi numer „Autoportretu”.
Tekst pokazuje, jak sprawić, aby biblioteka była miejscem przyjaznym. Nie tylko dla moli książkowych, ale też dla zainteresowanej muzyką i Internetem młodzieży czy początkujących czytelników. Dla osób poszukujących spokoju w kontakcie z książką i dla tych, którzy chcieliby o niej podyskutować z przyjaciółmi. Na przykładzie biblioteki San Giovanni w Pesaro autorka przekonuje, jak ważne dla zapewnienia przyjaznej atmosfery przy tak zróżnicowanych gustach są zarówno projekt architektoniczny jak i sama organizacja funkcjonowania biblioteki.
Jarosław Trybuś zachęca do odwiedzenia nowego gmachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Podoba się on i architektom, i zwykłym użytkownikom. Dlaczego? Co czeka tych, którzy wejdą do środka? Na pewno brak barier, głęboka symbolika i możliwość intelektualnej przygody. Jedni poczują dotknięcie sacrum, widząc surowe spojrzenia patrzących ze szczytów monumentalnych kolumn filozofów, innych zachwyci malowniczy ogród na dachu.
Duńczycy – ludzie podobno zamknięci w sobie – spotykają się właśnie w bibliotekach, które zostały zaprojektowane tak, jakby były przedłużeniem miejskich agor. Zachęca do tego panujący w nich klimat swobody. Można tam i poczytać, i porozmawiać ze znajomymi, a nawet wziąć udział w imprezie kulturalnej. Pomaga w tym sama architektura, która stawia na otwartość i przezroczystość tych miejsc, przyciągając nawet przypadkowych przechodniów. Duńskie biblioteki zwiedził i opisał Marek Kowicki.
Nie tylko ciało, ale i duch potrzebuje strawy. Mogą być nią książki, ale trzeba jeszcze umieć z nimi dotrzeć do zainteresowanych. Po wizycie we Włoszech, Danii i Warszawie czas na Opole i tamtejszy Caritas, który za pomocą książek działa na rzecz poprawy stosunków polsko-niemieckich. Po pierwsze, za sprawą biblioteki – architektonicznie prostej, wręcz surowej, choć przemyślanej i funkcjonalnej. Po drugie, za sprawą… bibliotek objazdowych w postaci mniej wyrafinowanych, choć równie funkcjonalnych, mercedesów klasy 609 D!
