To jest archiwalna strona czasopisma "Autoportret", na której zgromadzono zasoby z lat 2009-2017. Serdecznie zapraszamy do korzystania z aktualnej wersji strony i bezpośredniej lektury udostępnianych przez nas treści.
Nasze czasopismo proponuje refleksję nad kondycją przestrzeni, w jakiej funkcjonujemy. Jesteśmy przekonani o tym, że otoczenie wywiera wpływ na człowieka, a człowiek wpływa na swoje otoczenie. Przyglądanie się tej relacji pozwala nie tylko na zdobycie wiedzy o nas samych, stąd nazwa „Autoportret”, ale może się stać impulsem do zmiany na lepsze przestrzeni, w której żyjemy.
więcej o Piśmie
We are pleased to inform you that the English version of the current issue of the “Autoportret” quarterly is ready for download.
Full English version of our website is under construction and will be launched soon.
Autoportret 3[32]/2010
Imagining Nations
Miroslav Hroch The modern nation: a platitude, construction or invention? [PDF]
Jan Randák Where is my home? [PDF]
Andrzej Szczerski New Europe [PDF]
Dušan Škvarna Genuine or artificial homeland [PDF]
Anna Vetraková An appealing symbol of Slovakia [PDF]
Antoni Kroh The Tatras of nations [PDF]
David Crowley Zakopane style − national style [PDF]
Jakub Puchalski The nationality of music? [PDF]
Aleksandra Paradowska In the suburbs but close to the centre [PDF]
András Hadik ‘There was no Hungarian language of forms but there will be’ [PDF]
Noémi Petneki A steppe nomad or stray rider? [PDF]
Endre Prakfalvi, Pál Ritoók Socialist in content, national in form [PDF]
Jurko Prochaśko Sense and sensation [PDF]
Vadim Bass Takeaway literature [PDF]
The issue has been published with the financial support of the International Visegrad Fund.
Zgodnie z obietnicą przedstawiamy szczegóły dotyczące odbywającego się pod naszym patronatem wrocławskiego placemakingowego projektu SPLOT SZEWSKA, który został zaplanowany na najbliższą sobotę 18 grudnia i ma zaangażować wszystkie podmioty działające na ul. Szewskiej. SPLOT jest wspólną inicjatywą eMSA Inicjatywy Edukacyjnej i galerii Szewska Pasja. Celem jest uwolnienie do tej pory niewykorzystanego w pełni potencjału tkwiącego w tym zakątku stolicy Dolnego Śląska.
Mapa sobotniego Splotu:
Jak piszą organizatorzy w towarzyszącym projektowi manifeście:
Aktywność Szewskiej jest obecnie subtelna, może być też cyklicznie wyrazista. Szewska zaplata się i rozplata, a szansę na kolejny SPLOT w 2011 roku przyniesie tylko współpraca coraz większej liczby partnerów. Niedawno naciśnięto tu przycisk „reset” i ulica wchodzi obecnie w nowy status, przeżywa narodziny nowego systemu aktywności miejskich. To jej inicjacja, a może kolejna inkarnacja. Poprzez metaforę SPLOTU chcemy połączyć zapał i pomysły ludzi z Szewskiej – lokali, placówek kulturalnych i naukowych, sklepów, uczelni, a także mieszkańców i turystów. Szewska – zbyt spokojna, zbyt cicha, zapomniana? Niektórzy mówią o niej nawet gorzej, ale czy rzeczywiście dobrze ją znają? Miłośnicy ciszy twierdzą, że jest oddechem od hałaśliwego hiper-pubu pod gołym niebem, zwanego Rynkiem. Mówi się też, że prowadzi znikąd donikąd, ale czy to rzeczywiście prawda? Ulice bywają różne: ulice-bulwary, uliczki osiedlowe, ulice nadrzeczne, ulice główne, ulice-ikony, deptaki i pasaże, ulice handlowe lub targowe, wreszcie ulice tranzytowe, jak Szewska, łącząca ruch pieszy z uspokojonym ruchem tramwajowym, zlokalizowana między czterema ważnymi punktami miasta. Ulice istnieją i funkcjonują w sposób odmienny, niektóre spektakularnie, inne dyskretnie – w tym sensie Szewska ma ogromny potencjał. Może doskonale funkcjonować cyklicznie i wielowątkowo, jak to bywa w wielokulturowym mieście, w oparciu o rytm zaplatania i rozplatania aktywności, uwalniania koralików energii ze splecionych pasm kultury, sztuki, literatury, nauki, handlu, sportu, zabawy, rekreacji, biznesu, a także powojennej moderny, akademickiej wspólnoty, spotkań sąsiedzkich i wielu innych dziedzin życia.
Szczegółowy program znajdziecie Państwo tutaj, harmonogram znajduje się z kolei tutaj, a jako przedsmak niech posłuży choć część wydarzeń, które mają się odbyć na Szewskiej: prezentacje z możliwością zakupu interesującego prezentu świątecznego (czyli np. propozycji wrocławskich artystów-ceramików, bibliotekarzy, księgarzy, twórców amatorskich, dzieci, młodzieży z MDK – na wystawie między ul. Nożowniczą i Kotlarską); aktywizacyjne zabawy z rowerami; poczęstunek w ogródku ulicznym (smakołyki…); tutaj będzie można otrzymać „lojalki” czyli karty uprawniające do rabatów w dzień Splotu w wybranych lokalach przy Szewskiej; recital świątecznych standardów muzycznych; oprowadzanie po wystawie nt. historii ulicy Szewskiej; zwiedzanie ulicy Szewskiej wraz z przewodnikiem z MBP…
Mapa przedstawiająca potencjał ul. Szewskiej:
Serdecznie zapraszamy!
Z przyjemnością informujemy, że “Autoportret” objął patronatem medialnym wrocławską inicjatywę zatytułowaną “SPLOT SZEWSKA”, organizowaną wspólnymi siłami przez eMSA Inicjatywę Edukacyjną oraz Galerię Szewska Pasja.
SPLOT SZEWSKA jest placemakingowym wydarzeniem kulturalnym, które odbędzie się na ul. Szewskiej we Wrocławiu w sobotę 18-go grudnia między godzinami 11 a 22. SPLOT SZEWSKA to partnerskie atrakcje inspirowane metaforą rozplatania i zaplatania – specjalnie dla Szewskiej, naszych splotowych partnerów i wszystkich, którzy tam wtedy przyjdą. Celem jest wydobycie potencjału tkwiącego we wrocławskiej ulicy, która do tej pory – mimo licznych starań – nie zdobyła najlepszej opinii. Mamy nadzieję, że to się zmieni dzięki spleceniu sił wszystkich uczestników i partnerów projektu, a z powstałego splotu uwolni się nowa energia ożywiająca wrocławską starówkę.
Wkrótce więcej szczegółów a już teraz serdecznie zapraszamy do Wrocławia!
Drodzy Przyjaciele “Autoportretu”,
wszystkich tych, którzy natrafiają na trudności z dotarciem do naszego czasopisma lub chcieliby po prostu otrzymywać je wprost do skrzynki pocztowej zachęcamy do zakupienia prenumeraty na rok 2011.
Do końca grudnia 2010 roku będzie ona dostępna w e-sklepie Małopolskiego Instytutu Kultury w promocyjnej cenie 40 zł, natomiast od początku 2011 roku cena prenumeraty wzrośnie do 45 zł na skutek wprowadzenia 5% stawki podatku VAT dla czasopism. Niezależnie od wzrostu ceny koszty wysyłki pokrywa Wydawca.
Jednocześnie informujemy, że wykupienie prenumeraty oznacza uzyskanie czterech kolejnych numerów “Autoportretu”, zatem jeśli ktoś wykupi prenumeratę od numeru 2/2011, ostatnim numerem, który otrzyma, będzie numer 1/2012.
Zapraszamy i zachęcamy!
Redakcja
Jakiś czas temu informowaliśmy Państwa, że objęliśmy patronat nad książką Kingi Baumann Wine, culture, architecture. Smak architektury, w której przedstawionych zostało ponad 60 winnic oraz wrażenia z podroży do nich.
Tym razem chcielibyśmy zaprosić Państwa na spotkanie promujące książkę Kingi Baumann, które odbędzie się w krakowskiej księgarni “House of Albums”.
Czas: 7 grudnia 2010, godz. 19:00
Miejsce: House of Albums, ul. św. Tomasza 25, Kraków
Kinga Baumann – absolwentka Wydziału Architektury FH w Kolonii. Od roku 1993 członkini niemieckiej Izby Architektów AKNRW. Krótkie chwile spędzane w Polsce poświęca na współpracę z pracownią rodzinną w Warszawie. Jej eseje publikowane były między innymi w „Architekturze & Biznes”, „Archivolcie”, „Magazynie Budowlanym”, „Muratorze”, „Werandzie” i „Elle Decoration”.
Zapraszamy na kolejne wydarzenie z cyklu “Co to jest architektura”: tym razem 6 grudnia o godz. 18:00 wykład zatytułowany „Koszmar współuczestnictwa” („The Nightmare of Participation”) wygłosi Markus Miessen. Tytuł prelekcji jest zarazem tytułem jego książki – trzeciej części autorskiej trylogii (obok Did someone say Participate? An Atlas of Spatial Practice oraz The Violence of Participation). Jej bohater to „niezależny praktyk”, „niezainteresowany outsider”, „nieusprawiedliwiony uczestnik”, nieograniczony żadnym istniejącym protokołem. Jest to postać, która wkracza do akcji z twórczym umysłem i chęcią wprowadzania zmian.
Miessen wskazuje na konieczność zmiany podejścia do kwestii współuczestnictwa, postuluje zwrócenie się w stronę modelu, który lokuje się poza metodą konsensusu. Odchodząc od roli współuczestnika jako wybawiciela z politycznej walki, niemiecki architekt zastanawia się nad granicami i pułapkami oraz prawdziwymi motywami współuczestnictwa. Zamiast domagania się nowego pokolenia mediatorów, wskazuje on konflikt jako siłę sprawczą. „Koszmar współuczestnictwa” jest wezwaniem do konfliktowego współuczestnictwa – określanego nie jako proces, do którego wszyscy są zaproszeni, lecz raczej jako sposób działania bez mandatu większości, jako intruz, który wkracza w dziedziny wiedzy, które w ten sposób korzystają z nowego, zewnętrznego źródła wiedzy. Czasami należy za wszelką cenę ominąć demokrację…
Markus Miessen (1978) – architekt, badacz, pisarz i wykładowca. Ukończył Architectural Association, London Consortium oraz Goldsmiths. W 2002 roku założył Studio Miessen (agencja strategii przestrzennych i analiz kulturowych, skoncentrowana na badaniach i edukacji). Markus Miessen jest także partnerem w berlińskim studiu architektonicznym nOffice (założone w 2007 roku wraz z Ralfem Pflugfelderem i Magnusem Nilssonem), działającym na styku architektury krytycznej, interwencji urbanistycznych i sztuki. nOffice zrealizował m.in. instalację w ramach Biennale w Lyonie (2007), instalację dla Max Wigram Gallery podczas targów sztuki Frieze w Londynie (2006), wielofunkcyjną przestrzeń dla nowojorskiego biennale Performa (2009) oraz podróżującą architekturę międzynarodowej wystawy zainicjowanej przez Credit Suisse. Obecnie nOffice bierze udział w trwającym Europejskim Biennale Sztuki Współczesnej Manifesta 8 w Hiszpanii, pracuje również nad projektami: archiwum i centrum kulturalnego dla szwajcarskiego kuratora sztuki współczesnej Hansa Ulricha Obrista, centrum kulturalnego i kinoteatru w Dubaju oraz nad projektami domów jednorodzinnych w Niemczech. Ponadto biuro nOffice jest konsultantem masterplanu pięćdziesięciohektarowego obszaru pozamiejskiego w Brazylii oraz autorem projektu budynku mediateki – głównego publicznego komponentu tego założenia.
Markus Miessen jest autorem i współautorem wielu publikacji, m.in.: Spaces of Uncertainty (2002), Did someone say Participate? An Atlas of Spatial Practice (2006), With/Without – Spatial Products, Practices and Politics in the Middle East (2007), The Violence of Participation (2007), Institution Building – Artists, Curators, Architects, and the Struggle for Space (2009), When Economies Become Form – Micro-Economic Models as Spatial Prescriptions in Northeast Brazil (2009), The Nightmare of Participation (2010).
Miessen wykładał na wielu prestiżowych uczelniach, od Architectural Association (Londyn) po Columbia University (Nowy Jork), Royal College of Art (Londyn), Berlage Institute (Rotterdam) i MIT (Boston). Obecnie Miessen jest gościnnym profesorem w Hochschule für Gestaltung w Karlsruhe oraz w Shiraz (Iran). Miessen jest także konsultantem European Kunsthalle (Kolonia), Serpentine Gallery w Londynie (gdzie bada partycypacyjne strategie mieszkaniowe i kwestie habitatu osób starszych) oraz interdyscyplinarnego szwajcarskiego think tank W.I.R.E. Miessen jest dyrektorem Architectural Association Winter School Middle East (Dubaj).
Czas: 6 grudnia 2010, godz. 18:00
Miejsce: Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manngha w Krakowie, ul. M. Konopnickiej 26.
Kuratorem cyklu jest Adam Budak.
Wszystkich tych, którzy nie zdołali jeszcze kupić przedostatniego numeru “Autoportretu” zapraszamy do e-sklepu Małopolskiego Instytutu Kultury – numer powrócił i jest dostępny w cenie 9 zł. W sprzedaży jest także najnowszy numer “Wyobrażanie narodów” oraz numery archiwalne.
Zapraszamy!
Publikacja i wystawa Typespotting Warsaw to dokumentacja poszukiwań typograficznych Artura Frankowskiego przeprowadzonych w Warszawie. Gdzie w stolicy można znaleźć najciekawsze formy liternicze i napisy? Czy formy napisów znajdujących się w mieście wpływają na warszawiaków? Wystawa oraz publikacja podejmują próbę subiektywnej analizy krajobrazu typograficznego Warszawy. Podczas wirtualnego spaceru po mieście przedstawione zostaną wybrane szyldy, tablice i inskrypcje – przykłady z przeszłości i teraźniejszości miasta w ciągłej transformacji.
wystawa: 30.11-31.12.2010
premiera publikacji: 30.11.2010, g. 19.00
miejsce: Bęc Zmiana, Mokotowska 65, Warszawa
“Liternictwo miejskie to odrębny, wielowymiarowy świat. Czasem poukładany jak warstwy torcika wuzetka. Czasem wymieszany jak niezidentyfikowane składniki w bajaderce. Zresztą nie trzeba wyjeżdżać do innego miasta, na przykład do konsekwentnej i spójnej Brukseli, żeby poczuć się jak „miejscy turyści”. W nieustannie zmieniającej się stolicy, w warszawskim literniczym stylu, również warszawiacy często mogą poczuć się jak na typograficznym safari. (…) Stołeczne liternictwo to kopalnia typograficznych inspiracji. Intrygują napisy z folii i precyzyjnie cięte w kamieniu majuskuły na MDM-ie, a także neony z urwanymi rurkami przekazujące tajemnicze treści. Podczas włóczęgi można się natknąć na zaskakujące znaleziska również na chodniku. Mogą to być liternicze ulotki agencji towarzyskich z ortografią w stylu najlepszej literatury warszawskich futurystów zachęcającą do kolekcjonowania tych kartoników dla samej zabawy czytania o grattissowych szympanach pitych w towarzystwie różnych „Marylin”. Spacer po warszawskich Łazienkach przynieść może zupełnie inne odkrycia, takie jak fantazyjne inskrypcje na zegarze słonecznym Stanisława Augusta Poniatowskiego, upamiętniające królewskie imieniny, które odbyły się 8 maja 1786 roku.” (Magdalena Frankowska, Typoorientacja, [w:] Typespotting. Warszawa, Warszawa 2010)
Artur Frankowski – designer, typograf i projektant krojów pism. Współautor (wraz z Magdaleną Frankowską) książki Henryk Berlewi, wykładowca typografii i przetwarzania informacji graficznej. Należy do międzynarodowego stowarzyszenia typograficznego ATypI oraz Stowarzyszenia Twórców Grafiki Użytkowej. Współzałożyciel studia projektowo-typograficznego Fontarte.
Na trzy dni przed Autoportretowym spotkaniem w Bunkrze Sztuki publikujemy nagranie audycji “Korespondencja sztuk”, która poświęcona była najnowszemu numerowi naszego kwartalnika. Z autorką audycji, Justyną Nowicką, o wyobrażaniu narodów rozmawiali Noemi Petneki, Jakub Puchalski i Emiliano Ranocchi.
A32 w Radiu Kraków
Architektura Petera Zumthora gościła już dwukrotnie na łamach “Autoportretu” za sprawą tekstów Barbary Stec – Z ciągłości poruszeń opublikowanego w “Przestrzeniach prywatnych” oraz Żyjącej pustki przestrzeni, szkicu włączonego do numeru “Przestrzenie pustki”.
Peter Zumthor, urodzony w 1943 roku w Bazylei, jest niewątpliwie jednym z najwybitniejszych i najbardziej oryginalnych współczesnych architektów. Zdobył wykształcenie meblarza, projektanta i architekta w Kunstgewerbeschule w Bazylei oraz w Pratt Institute w Nowym Jorku. Od 1979 roku posiada własną pracownię architektoniczną w szwajcarskim Haldenstein. Otrzymał wiele nagród, m.in. Nagrodę Miesa van der Rohe w 1999 roku, Nagrodę Pritzkera w 2009 roku.
Budynki zaprojektowane przez Zumthora cechuje skupienie, namysł, dogłębna znajomość architektonicznego rzemiosła i sztuki. Dla szwajcarskiego mistrza projektowanie to – prócz tworzenia budynków – zarazem kształtowanie rzeczywistości: wzbogacanie systemu odniesień pomiędzy rozmaitymi dziedzinami – architekturą, muzyką, literaturą i filozofią.
Z tym większą radością należy powitać przygotowane przez Wydawnictwo Karakter polskie wydanie jego zbioru szkiców Architektur Denken, wydanego na Zachodzie po raz pierwszy w 1999 roku. Czym jest piękno w architekturze? Jak kształcić architektów? Co to znaczy, że budynek ma duszę? Jakie są zadania współczesnej architektury? – szwajcarski samotnnik poszukuje własnej odpowiedzi na te pytania, a czytelnicy mają wyjątkową okazję, by zajrzeć mistrzowi przez ramię podczas pracy. Jego przemyślenia mogą stanowić inspirację nie tylko dla architektów, ale również dla projektantów z innych dziedzin, a także osób z projektowaniem niezwiązanych. Książkę ilustrują kolorowe zdjęcia z pracowni i domu autora w szwajcarskim Haldenstein.
Kraków: Karakter 2010
Tłumaczenie: Artur Kożuch
Redakcja: Dorota Leśniak-Rychlak
Liczba stron: 112
ISBN: 978-83-62376-02-5
