Niewidomi i sztuka

W przygotowywanym przez numerze poświęconym związkom przestrzeni, zmysłów i percepcji sporo miejsca poświęcamy zagadnieniom związanym z odbiorem przestrzeni i architektury przez niewidomych. Bardzo ciekawie w tym kontekście rysuje się propozycja katowickiego Muzeum Śląskiego – 13 października br. o godz. 10:00 odbędzie się tam bowiem konferencja pt. “Niewidomi i sztuka”.

Jest to sesja poświęcona dostępności dziedzictwa kulturowego dla osób niewidomych i niedowidzących. Wśród prelegentów znajdą się eksperci z Włoch i Polski – historycy sztuki, muzealnicy i tyflopedagodzy mający bogate doświadczenie w zakresie edukacji estetycznej i artystycznej osób niewidomych. Wykładowcy reprezentować będą zarówno środowisko muzealników, jak i tyflopedagogów, pracujących na co dzień w ośrodkach szkolno-wychowawczych dla osób niewidomych i niedowidzących. Przedstawione zostaną uwarunkowania efektywnej edukacji artystycznej osób niewidomych oraz autorskie, innowacyjne rozwiązania wypracowane przez ośrodki krajowe i zagraniczne. Uzupełnieniem części teoretycznej będą warsztaty, podczas których uczestnicy będą mieli okazję przetestować i omówić z prowadzącymi ćwiczenia proponowane podczas lekcji muzealnych.

Konferencja adresowana jest do edukatorów działających w placówkach kultury, nauczycieli, tyflopedagogów, osób niewidomych i niedowidzących oraz szerokiego grona zainteresowanych działających na rzecz osób niewidomych m.in. w organizacjach pozarządowych.

PROGRAM KONFERENCJI

Panel I: Wyzwania poznania dotykowego
10.00 Leszek Jodliński, dyrektor Muzeum Śląskiego: otwarcie konferencji
10.10 prof. Aldo Grassini, Museo Omero: Toccare l’arte: esperienza cognitiva o fruizione estetica? Dotykać sztuki: doświadczenie kognitywne czy użytkowanie estetyczne?
10.50 dr hab. Irma Kozina, UŚ: Doświadczenie haptyczne w Muzeum Sztuki
11.10 dr Aldona Fojkis, SOSW Dąbrowa Górnicza: Funkcja wyobrażeń surogatowych w kształtowaniu rzeczywistego obrazu świata i pojęć u osób niewidomych

11.30 przerwa kawowa

Panel II: Dobre praktyki w muzealnictwie i edukacji artystycznej osób niewidomych
12.00 Andrea Socrati, Museo Omero w Ankonie: Il Museo Omero, un modello di inclusione.
Muzeum Homera, model włączenia społecznego
12.40 Leszek Jodliński, MŚ: Projekty dla niewidzących i niedowidzących w Muzeum Śląskim w Katowicach w latach 2009–2011. Próba bilansu dokonań.
13.00 Edyta Lisek-Lubaś, Muzeum Regionalne w Stalowej Woli: SZTUKOBRANIE (z doświadczeń Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli)
13.20 Effettoluce: Prezentacja innowacyjnych rozwiązań w zakresie systemów oświetleniowych ścieżek zwiedzania dla niedowidzących
13.40 Dagmara Szymkowiak, SOSW Owińska: Od ogółu do szczegółu w tworzeniu makiet architektonicznych
14.00 Teresa Cwalina, Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach: Dotykanie niewidzialnego (o obecności osoby niewidomej w muzeum)

14.20 przerwa obiadowa

Panel III: Warsztaty zajęciowe
14.50 Barbara Szymańska, Tomasz Strzymiński, Fundacja Audiodeskrypcja: Audiodeskrypcja – obrazy słowem malowane
15.10 Beata Grochowska, Monika Czernik, MŚ – Czym jest obraz? (grupa do 20 osób, I piętro)
Dagmara Stanosz, Melania Dyba, MŚ – Ambalaż! Ambalaż! (grupa do 20 osób, II piętro)

W tym miejscu znajdują się informacje o prelegentach biorących udział w konferencji.

Chęć udziału w konferencji należy zgłosić organizatorom za pośrednictwem formularza. Wstęp na sesję jest płatny i wynosi 20 zł. Organizatorzy proszą o przesyłanie opłat na konto MŚ: ING Bank Śląski S.A. o/Katowice 31 1050 1214 1000 0007 0000 7131, w tytule płatności należy podać: Konferencja „Niewidomi i sztuka”.

Szczegółowych informacji udziela:
Joanna Knapik, Dział Oświaty Muzeum Śląskiego
j.knapik@muzeumslaskie.pl
tel. 779-93-16

Przygotowano na podstawie materiałów udostępnianych przez organizatora

Zmysły, przestrzeń i muzyka

Dzisiaj rozpoczyna się w Krakowie dziewiąta już odsłona festiwalu “Sacrum Profanum”, tym razem pod znakiem amerykańskiego minimalizmu, za kilka dni, 16 września ruszy 54. edycja festiwalu Warszawska Jesień, której tegoroczny program zorientowany jest na problematykę uczestnictwa muzyki z zmianie społecznej.

Oba festiwale już dawno temu wyszły poza uświęcone tradycją przestrzenie sal koncertowych, poszukują dla siebie lokalizacji m.in. na terenach przemysłowych. Zanim jeszcze wybrzmią w Krakowie pierwsze takty kompozycji Steve’a Reicha i innych Amerykanów, i zanim w Warszawie publiczność ruszy do różnych miejsc, aby słuchać muzyki dokumentującej przemiany społeczne, uznaliśmy, że może warto byłoby zastanowić się nad tym, jak Waszym zdaniem przebiegają w tej chwili relacje pomiędzy przestrzenią, w której muzyki się słucha, uczestnictwem innych zmysłów w procesie odbioru kompozycji a samą muzyką. Czy muzyka może się jakiejś przestrzeni domagać? Czy dwudziestowieczna awangarda zabrzmi źle w “grzecznej” sali koncertowej? Czy połączenie bazującej przecież bardzo często na dysonansach muzyki najnowszej z przestrzenią postindustrialną tworzy inną jakość estetyczną?

To tylko garść pytań, które chodzą nam po głowie – otwieramy niniejszym dyskusję, czekamy na Wasze komentarze i opowieści. Jest to dla nas o tyle ważne, że pracujemy nad numerem zmysłowym, przy okazji którego szykujemy dla Was kilka okołodźwiękowych niespodzianek…

Pracownia Zmysłu

Pracownia Zmysłu, bo tak można przetłumaczyć nazwę szwajcarskiej firmy Sinnwerk (a przynajmniej ja tak tą nazwę rozumiem) zaprasza na warsztaty, wykłady, wystawy, a także do bufetu i kawiarni.
Być może nie jest to stricte przykład edukacji przestrzennej, ale wydaje mi się, że warto o tym wspomnieć z jednego powodu. Temat zmysłów, a przynajmniej innych zmysłów niż wzrok i słuch, często pomijany jest w edukacji, a jednocześnie jakże istotny w odczuwaniu przestrzeni. Wspaniale pisze o tym Steen Eiler Rasmussen w książce Odczuwanie architektury.
Pracownia zaprasza na takie warsztaty jak: “Podróż przez labirynt zmysłów”, “Poprzez zmysły do zrównoważonego rozwoju”, “Sinne, Sinn und Unsinn” (nieprzetłumaczalna gra słów: Znaczenie, Sens (jak i Zmysł) i Nonsens). Warsztaty kierowane są do zorganizowanych grup (np. w ramach wyjazdów integracyjnych), szkół, firm, seniorów.

Warto przy tej okazji wspomnieć o projekcie polskiego stowarzyszenia Odnowica, realizującego Warsztaty wrażliwości. Jak opisuje to prezes stowarzyszenia Krystyna Nowakowska na stronie Milaparila:

Warsztaty wrażliwości to propozycja dla dzieci o szczególnej wrażliwości, nadwrażliwych i mających trudności adaptacyjne. Ma charakter artterapeutyczny.

Osadzone w naturze i źródłowej tradycji zjawisko jakim są Warsztaty Wrażliwości posługuje się w pracy z dziećmi sprawdzonymi wieloletnim doświadczeniem metodami, które wyjawiają źródło kreatywności dziecka (jego talenty) i uruchamiają w oparciu o nie proces twórczy, który może mieć wpływ na jego całościowy, wielowymiarowy rozwój.

A są to:

Nowa Leśna Secesja – rama programowa działu zawierającego sztuki plastyczne: rysunek, malarstwo, grafika, organiczna architektura wnętrz, scenografia, plecionkarstwo, malowanie ziemiami.

Teatr pod Lnianym Niebem – dział skupiający zagadnienia dotyczące teatru i muzyki o charakterze intuicyjnym – improwizacyjnym. Elementy terapii baśnią.

Laboratorium Swojskiego Smaku – dział obejmujący kulturę stołu, kuchnię natury i podstawy zielarstwa.