Polecamy uwadze naszych czytelników “Miastoprojekt” – letni cykl spacerów i wykładów mających zwrócić uwagę na powojenną architekturę oraz przekształcenia urbanistyczne Łodzi. Celem organizatorów jest pokazanie, jak można bardziej świadomie chodzić ulicami własnego miasta.
Inwestycje drugiej połowy XX w. organizują życie miasta do dziś, a wydaje się, że stosunkowo najmniej miejsca zajmują w świadomości mieszkańców Łodzi. Dzieje się tak być może dlatego, że znaczna część łodzian pamięta, jak te budynki powstawały i uważa je w związku z tym za naturalną część miejskiego otoczenia. Obecnie można jednak zaobserwować rosnące zainteresowanie architekturą powojenną, która staje się częścią naszego dziedzictwa kulturowego.
Podczas „Miastoprojektu” wykładowcy Politechniki Łódzkiej Jan Salm i Mirosław Wiśniewski opowiedzą o tym, co w Łodzi wówczas powstało cennego, ale też, co należy uznać dziś za błąd. Oprowadzą po obu kampusach uczelnianych, powstałych po wojnie niemal od zera, co pozwoliło na stworzenie odważnych wizji architektonicznych i urbanistycznych. Śródmieście z kolei, ze swoją gęstą tkanką miejską, było świadkiem i ofiarą modernistycznych wizji architektonicznych takich jak projekt budowy Nowego Centrum z końca lat 60.
PROGRAM CYKLU
14.07. godz. 18
Wykład wprowadzający w historię przekształceń przestrzennych Łodzi
20.07. godz. 18
Spacer po kampusie Uniwersytetu Łódzkiego szlakiem architektury powojennej
21.07, godz. 18
Wykład “Perły architektury PRL w Łodzi”
27.07, godz. 18
Spacer po kampusie PŁ szlakiem architektury powojennej
28.07, godz. 18
Wykład o historii Śródmieścia i planach jego przebudowy
3.08., godz. 18
Spacer po Śródmieściu szlakiem architektury powojennej
Wykłady odbywają się w ms2, ul. Ogrodowa 19
Jan Salm, Instutut Architektury i Urbanistyki PŁ. Zajmuje się problemami ochrony dziedzictwa kulturowego Łodzi oraz architekturą i urbanistyką dawnych Prus Wschodnich.
Mirosław Wiśniewski, pracownik Instytutu Architektury i Urbanistyki PŁ. Prowadzi pracownię “Mirosław Wiśniewski – Urbanistyka i Architektura”, autor poprzedniego Studium Zagospodarowania Przestrzennego Łodzi.
Kurator cyklu: Łukasz Biskupski, Muzeum Sztuki
Projekt jest realizowany w ramach cyklu ms2 “Metapolis”.
Zapraszamy serdecznie na dyskusję zatytułowaną “Starzenie się nowoczesności”, współorganizowaną przez ms2 w Łodzi oraz redakcję “Autoportretu”. Jednym z centralnych wątków nowego numeru naszego kwartalnika jest dialektyka nowoczesności i tradycji, nieustanne ścieranie się naszej współczesnej nowoczesności z tym, co kiedyś było świeże i odpowiadało na ducha czasu, a teraz jest już (tylko?) naszym dziedzictwem.
Taki los spotkał architekturę modernistyczną lat 20. i 30., której walory historyczne coraz częściej są dostrzegane i otaczane konserwatorską i społeczną troską; w muzeach techniki znajdują się już nie tylko maszyny parowe i dwupłatowce, ale także urządzenia, które kilka dekad temu były emblematami postępu. Czy taki los będzie podzielony przez wszystko to, czego doświadczamy obecnie − architekturę, technikę, naszą refleksję na temat współczesności? O tym, co można zrobić ze starzejącą się nowoczesnością zastanowią się autorzy artykułów z bieżącego numeru „Autoportretu” oraz redaktorka naczelna pisma.
Marcin Jarząbek, absolwent MISH UJ oraz historii w Central European University w Budapeszcie, doktorant Wydziału Historycznego UJ. Zajmuje go nowoczesna historia Europy Środkowo-Wschodniej (XIX i XX w.), w szczególności zaś studiami nad historią społeczną, pograniczami, nacjonalizmem, procesami modernizacyjnymi i urbanizacyjnymi oraz pamięcią zbiorową. Autor tekstu „Dziedzictwo (sic!) nowoczesności”.
Dorota Leśniak-Rychlak, redaktorka naczelna „Autoportretu”, z wykształcenia historyczka sztuki i architektka, z wyboru redaktorka. Kuratorka wystawy dzieł C. R. Mackintosha w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie oraz współkuratorka wystawy „3_2_1. Nowa architektura w Japonii i Polsce” w Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „manggha” w Krakowie. W latach 2001-2003 sekretarz redakcji miesięcznika „Architektura & Biznes”.
Piotr Winskowski, architekt, adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej i na Wydziale Malarstwa ASP w Krakowie. Wykłada też na kierunku Kulturoznawstwo Międzynarodowe i w Podyplomowym Studium Kuratorskim UJ. Autor prac z zakresu teorii architektury, architektury nowoczesnej i ponowoczesnej, relacji między architekturą i innymi sztukami, m.in.: Modernizm przebudowany (2000), Uwarunkowania kulturowe architektury wobec przemian cywilizacyjnych końca XX wieku (współautor i redaktor, 2001), Miasto − między przestrzenią a koncepcją przestrzeni (współautor i współredaktor, 2010). Autor artykułu „Motywy maszyny”.
***
Czas: 17 czerwca 2010 r., godz. 18:00
Miejsce: ms2 w Łodzi, ul. Ogrodowa 19.
Spotkanie w ramach cyklu Metapolis
Miasto to obiekt materialny, zbiór budynków i przestrzeni pomiędzy nimi, wyodrębniony granicami administracyjnymi. To również, a może przede wszystkim, byt społeczny, przestrzeń doświadczana, przeżywana, myślana i interpretowana. Cykl Metapolis poświęcony jest zagadnieniom, które składają się na to złożone pojęcie, jakim jest miasto – architekturze i urbanistyce, praktykom artystycznym w przestrzeni miejskiej i reprezentacji miasta w sztuce oraz teorii idei politycznych.
Kurator cyklu: Łukasz Biskupski
Cykl zorganizowany we współpracy z Narodowym Centrum Kultury
Sezon na modernizm trwa! Zapraszamy Państwa serdecznie na prezentację książki dr Andrzeja Szczerskiego (Instytut Historii Sztuki UJ) zatytułowanej Modernizacje. Sztuka i architektura w nowych państwach Europy Środkowej i Wschodniej 1918-1939. Publikacja towarzyszy wystawie trwającej w łódzkim MS2 jeszcze tylko do 30 maja.
W spotkaniu prowadzonym przez Beatę Seweryn udział wezmą Jarosław Suchan, Andrzej Szczerski, Grzegorz Sztwiertnia.
Czas: wtorek, 18.05.2010, godz. 18:30
Miejsce: Bunkier Sztuki, pl. Szczepański 3a, Kraków
Spotkanie z cyklu: Przestrzeń kultury
W okresie międzywojnia podjęto próbę budowy modernistycznej Europy Środkowo-Wschodniej złożonej z niepodległych państw, starając się znaleźć dla nich miejsce w cywilizacyjnym centrum. Mimo iż dwudziestolecie międzywojenne pozostało projektem niedokończonym, stworzyło podstawy nowej tożsamości regionu, kwestionując tezę o jego marginalnym znaczeniu dla „epoki nowoczesnej”. Polityczna mapa Europy ukształtowana po 1918 roku nie miała historycznych precedensów. Miedzy morzami Bałtyckim i Adriatyckim po raz pierwszy w dziejach kontynentu powstały Czechosłowacja, Jugosławia, Łotwa, Estonia, a nowe granice określiły terytoria Polski, Litwy i Węgier. W każdym z tych krajów podjęto realizację odrębnych programów modernizacyjnych związanych z tworzeniem fundamentów ich niepodległości i przemianami w dziedzinie kultury.
Zapraszamy serdecznie na wykład otwarty w ramach kursu towarzyszącego wystawie Modernizacje 1918-1939. Czas przyszły dokonany. Wykład zatytułowany Modernizm a konstruowanie polskiej tożsamości wizualnej państwa nad morzem wygłosi prof. Małgorzata Omilanowska.
Miejsce: ms2, Łódź, ul. Ogrodowa 19
Czas: czwartek, 13 maja 2010 r., godz. 18:00
Wstęp wolny
Architektura i sztuka, „odwieczne” narzędzia w służbie propagandy i polityki, odegrały w czasach II Rzeczpospolitej niepoślednią rolę w kształtowaniu wizerunku odrodzonego Państwa Polskiego. Jednym z istotniejszych elementów tego wizerunku była Polska jako potęga morska. Polityka morska stała się jednym z ważniejszych elementów kształtowanej wizji nowego państwa. Złożyły się na nią nie tylko ważne decyzje gospodarcze i militarne, takie jak budowa nowego portu w Gdyni czy rozwój polskiej marynarki wojennej, ale także wiele innych działań zmierzających m.in. do spopularyzowania polskiego wybrzeża, jako idealnego miejsca wypoczynku. W efekcie w ciągu zaledwie kilkunastu lat powstało kilkanaście nadbałtyckich miejscowości kąpieliskowych, w większości zakładanych od podstaw i rozwinięto polską żeglugę pasażerską, zarówno wycieczkową, jak i transatlantycką.
Polscy architekci i designerzy stanęli przed zadaniem zaprojektowania domów zdrojowych, przystani jachtowych, luksusowych hoteli, uzdrowiskowych osiedli willowych, ekskluzywnych wnętrz polskich transatlantyków i oprawy artystycznej wielkich świąt i uroczystości morskich. Modernizm jako styl wybierany zarówno dla wielkich budowli reprezentacyjnych w Gdyni, luksusowych hoteli w Juracie czy willi w Jastrzębiej Górze, wnętrz „Piłsudskiego” i „Batorego” czy oprawy graficznej folderów i przewodników stał się wyróżnikiem owego konstruktu wizualnego jaką była Polska nad morzem.
Prof. Małgorzata Omilanowska jest historykiem sztuki, absolwentką Uniwersytetu Warszawskiego, studiowała także na Wydziale Architektury Uniwersytetu Technicznego w Berlinie. Od 1985 roku pracuje w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Specjalizuje się w problemach architektury XIX i XX wieku, publikując na temat takich kwestii jak: architektura inżynieryjna, architektura handlowa, problem kształcenia architektów w XIX wieku, oraz poszukiwania stylów narodowych i identyfikacji narodowej i regionalnej w architekturze krajów Europy Środkowowschodniej. Prowadzi badania z zakresu architektury Warszawy i Gdańska, a także budownictwa uzdrowiskowego.
Trwa sezon na modernę i bardzo nas to cieszy. Kilka dni temu (5 kwietnia) zakończyła się wystawa “Modernologie. Artyści współcześni badają nowoczesność i modernizm” w warszawskim Muzeum Sztuki Nowoczesnej, której kuratorem była Sabine Breitwieser, i niestety ci, którzy nie zdążyli, nie zobaczą już zgromadzonych tam prac Anny Artaker, Gustava Metzgera, Toma Holerta i Claudii Honecker, Christophera Williamsa i wielu innych.
Do 30 maja jest jeszcze możliwość obejrzenia wystawy “Modernizacje 1918-1939. Czas przyszły dokonany” w łódzkim ms2. Kuratorem wystawy jest Andrzej Szczerski z Instytutu Historii Sztuki UJ. Ekspozycji gromadzącej przykłady modernizacji w dziedzinach sztuk wizualnych, architektury i wzornictwa, mające pokazać próbę budowania “Nowej Europy” w okresie międzywojnia towarzyszy cykl wykładów zorganizowanych we współpracy z Uniwerstytetem Łódzkim. Organizatorzy wystawy pomyśleli również o najmłodszych gościach – dla dzieci od lat 4 zorganizowane zostały warsztaty zatytułowane “Miastorób”, w ramach których dzieci będą mogły się wcielić w rolę projektantów utopijnego miasta.
