Mistyka amerykańskich autostrad
Katarzyna Kajdanek „Suburbanizacja po polsku”
„Czym jest [polska suburbanizacja]? Procesem o relatywnie krótkiej historii, stymulowanym odraczanym przez lata głodem mieszkaniowym i złą jakością substancji mieszkaniowej wypychającej z miast, możliwym dzięki poprawie zamożności społeczeństwa i kredytom hipotecznym oraz dzięki pojawieniu się rynku gruntów budowlanych i korzystniejszej relacji pomiędzy oczekiwaną jakością życia (wielkość mieszkania, ogród, własne miejsce parkingowe itp.) a ceną nieruchomości na wsi niż w mieście.
Miasto nie wypycha do suburbiów, a wieś do nich nie przyciąga. Wypychają niesatysfakcjonujące warunki mieszkaniowe, a przyciąga obietnica ich poprawy, w lokalizacji oferującej najkorzystniejszy bilans pomiędzy ceną a odległością od miasta. Bo miasto pozostaje niezbędne do życia jako miejsce pracy, edukacji dzieci i dostarczania usług. Niezależnie od tego, czy infrastruktura społeczna wsi jest obiektywnie bardzo słaba czy subiektywnie uznawana za taką przez nowych mieszkańców, efekt jest taki sam – miejski magnes nie traci na sile przyciągania.
Czy to oznacza, że w polskiej wersji procesu suburbanizacji nie można odnaleźć żadnego ideału podmiejskiego zamieszkiwania, który, zręcznie opracowany marketingowo, rozpędzałby machinę budownictwa indywidualnego i deweloperskiego?”
Te i inne pytania zadaje specjalizująca się w socjologii miasta Katarzyna Kajdanek w wydanej niedawno przez wydawnictwo NOMOS książce „Suburbanizacja po polsku”, którą polecamy czytelnikom Autoportretu.
„Suburbanizacja w Polsce to o wiele więcej problemów i zjawisk niż może się wydawać na pierwszy rzut oka. Ich dostrzeganiu nie sprzyja wciąż utrzymujący się, niepokojący w obliczu skali zjawiska, brak zainteresowania suburbanizacją badaczy z zakresu szeroko rozumianych nauk społecznych. Polska suburbanizacja jest siermiężna, nie jest sexy. Pożądanej zmianie wizerunku tej problematyki nie służy brak nasyconego nadziejami i społecznie podzielanymi emocjami ideału podmiejskiego zamieszkiwania. Skoro nie ma rozbuchanych i zbiorowych oczekiwań, to rozczarowania przechodzą bez echa. Stają się indywidualnymi zmartwieniami, jednostkowymi porażkami, a nie doświadczeniem blisko 70 tysięcy uchwyconych w Spisie Powszechnym 2011 przybyszy z miasta na wieś.”
Katarzyna Kajdanek – (ur. 1981) doktor nauk humanistycznych, specjalizuje się w socjologii miasta i socjologii społeczności lokalnych. W kręgu jej zainteresowań naukowych znajdują się zjawiska transformacji struktury miejskiej pod wpływem procesów urbanizacji, metropolizacji i globalizacji. Wyniki swoich badań nad przemianami przestrzeni i funkcji centrum miasta, elementami kultury wielkomiejskiej, podmiotowością społeczności lokalnych i problemami suburbanizacji publikowała m.in. w: „Kulturze i Społeczeństwie”, „Konwersatoriach Wiedzy o Mieście” oraz w „Przestrzeni Społecznej”. Jest autorka książki Pomiędzy miastem a wsią. Suburbanizacja na przykładzie osiedli podmiejskich Wrocławia (Nomos, 2011).
