zdrowie – autoportret

Drogi czytelniku

Adam Nadolny — Sun, 01 Jul 2007 12:19:29 +0000

Wstęp do numeru “Przestrzenie zdrowia”.

Joanna Orlik, "Drogi czytelniku", Przestrzenie zdrowia

I wyszedł uzdrowiony. Przestrzenie zdrowia – przestrzenie snu

Jakub Puchalski — Sun, 01 Jul 2007 12:16:07 +0000

Ludzie chorzy od wieków zasypiali, marząc o tym, że następnego dnia obudzą się zdrowi, że ból czy inne cierpienie miną jak ręką odjął. Zazwyczaj cudowne uzdrowienie miało się dokonać za sprawą jakiegoś boga, np. starożytni Grecy udawali się do „świętej lecznicy” Asklepiosa w Epidauros, gdzie ów bóg osobiście zajmował się chorymi w czasie ich snu.

Jakub Puchalski, "I wyszedł uzdrowiony", Przestrzenie zdrowia

I wyszedł uzdrowiony – pdf do pobrania

Sanatorium zatopione w górach. Sądecki Żegiestów

Michał Wiśniewski — Sun, 01 Jul 2007 12:13:34 +0000

Skąd się wzięła moda na wakacyjne wyjazdy do sanatoriów? Dlaczego ludzie w ogóle zaczęli masowo podróżować w odległe miejsca? W XIX wieku stworzono ośmiogodzinny dzień pracy, dzięki czemu nagle pojawił się nieznany wcześniej „czas wolny”. A jak już gdzieś jechać, to najlepiej w ładne miejsce, np. w Beskid Sądecki do Żegiestowa. Czyniono tak przed wojną, dziś jednak ten popularny dawniej kurort zamienił się w miasto-widmo.

Michał Wiśniewski, "Sanatorium zatopione w górach", Przestrzenie zdrowia

Sanatorium zatopione w górach – pdf do pobrania

Wrócić do zdrowia. Kultura międzywojennego szpitala

Adam Nadolny — Sun, 01 Jul 2007 12:07:02 +0000

Na początku XX wieku szpitale z tzw. umieralni przekształciły się w miejsca, w których można było w pełni korzystać ze zdobyczy nowoczesnej medycyny. Architektura modernistyczna wprowadziła do szpitali porządek, organizację i czystość. Z wypracowanych wtedy rozwiązań architektonicznych korzystamy do dziś.

Adam Nadolny, "Wrócić do zdrowia", Przestrzenie zdrowia

Wrócić do zdrowia – pdf do pobrania

Karlsbad w powietrzu

Emiliano Ranocchi — Sun, 01 Jul 2007 12:02:32 +0000

Każdego ranka, około piątej lub szóstej, wokół gorącego, nasycającego powietrze zapachem siarki źródła w centrum Karlsbadu zbiera się gromadka ludzi, którzy przez najbliższe dwie godziny wychylają jeden za drugim pełne kufle leczniczej wody. Kuracja przemienia się w towarzyski rytuał, podobnie zresztą jak cały pobyt w uzdrowisku, w którym wielu pisarzy dopatrywało się metafory świata i życia. Przyjrzyjmy się na chwilę temu mikroświatowi.

Emiliano Ranocchi, "Karlsbad w powietrzu", Przestrzenie zdrowia

Karlsbad w powietrzu – pdf do pobrania

Od zakładu dla obłąkanych. Znamienna historia pewnej instytucji (1876-2007)

Kathrin Franke — Sun, 01 Jul 2007 12:00:08 +0000

Z niezwykłego jak na XIX wieku pomysłu – zakładu dla obłąkanych stosującego terapię „przez pracę” w gospodarstwie wiejskim – przetrwał do naszych czasów rozpadający się dworek i… połatany dywan. Historia okrutnie obeszła się z tą instytucją: dwie wojny światowe i czasy komunistyczne w NRD stopniowo niszczyły zarówno jej architekturę, jak i zespół zaangażowanych pracowników. Dzieje jednej instytucji, ale znamienne dla naszej części Europy.

Kathrin Franke, "Od zakładu dla obłąkanych", Przestrzenie zdrowia

Od zakładu dla obłąkanych – pdf do pobrania

Odpowiedź na diagnozę. Fundacja Maggie’s Centre

Michał Mateusz Duda — Sun, 01 Jul 2007 11:53:43 +0000

Diagnoza: rak. Szok, rozpacz, oczekiwanie najgorszego. Mimo że większość nowotworów daje się skutecznie wyleczyć, nie ma chyba choroby, która stanowiłaby w naszych czasach większe wyzwanie dla człowieka. Chorzy potrzebują nadziei, wsparcia i informacji, a nie bezduszności, jaką oferuje im najczęściej służba zdrowia. Fundacja Maggie’s Centre dąży do zmiany tego stanu rzeczy przez budowanie przyjaznych klinik leczniczych.

Michał Mateusz Duda, "Odpowiedź na diagnozę", Przestrzenie zdrowia

Odpowiedź na diagnozę – pdf do pobrania

Choroba i artysta. Linoryty Józefa Gielniaka

Juliusz Woźny — Sun, 01 Jul 2007 11:47:46 +0000

Józef Gielniak, uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich grafików, drugą połowę swojego krótkiego życia spędził w sanatorium. Choroba uniemożliwiała młodemu artyście kontakt z farbami olejnymi, dlatego też poświęcił się w całości tworzeniu linorytów, doprowadzając tę niezbyt zazwyczaj poważaną technikę do prawdziwego mistrzostwa. Tak oto sztuka potrafiła znaleźć dla siebie ujście w miejscu odciętym od świata i przemówić przez człowieka, który swoje prace wycinał nożykiem w linoleum.

Juliusz Woźny, "Choroby i artysta", Przestrzenie zdrowia

Choroba i artysta – pdf do pobrania

Oczyścić przez wizualizację. Wnętrza Grzegorza Sztwiertni

Bernadeta Stano — Sun, 01 Jul 2007 11:43:29 +0000

O wystroju wnętrza bytomskiej Galerii „Kronika” stworzonym przez Grzegorza Sztwiertnię opowiada Bernadeta Stano.

Bernadeta Stano, "Oczyścić przez wizualizację", Przestrzenie zdrowia

Oczyścić przez wizualizację – pdf do pobrania

Przestrzeń zdrowia à rebours. Czyli szpital w telewizji

Agnieszka Szeffel — Sun, 01 Jul 2007 11:38:28 +0000

Kultura od zawsze starała się oswoić człowieka z cierpieniem i śmiercią, a jednym ze współczesnych przejawów tego zjawiska – przekonuje autorka – są seriale telewizyjne rozgrywające się w szpitalach, jak Szpital na peryferiach, Ostry dyżur, Na dobre i na złe czy Królestwo. Zapraszamy na krótką wycieczkę do świata małego ekranu.

Agnieszka Szeffel, "Przestrzeń zdrowia a rebours", Przestrzenie zdrowia

Przestrzeń zdrowia à rebours – pdf do pobrania