Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN” – autoportret http://archiwum.autoportret.pl pismo o dobrej przestrzeni Tue, 20 Aug 2019 08:22:43 +0000 pl-PL hourly 1 https://wordpress.org/?v=4.7.28 Townscape Gordona Cullena pod naszym patronatem http://archiwum.autoportret.pl/2011/07/04/townscape/ Mon, 04 Jul 2011 12:53:29 +0000 http://archiwum.autoportret.pl/?p=4217 Z przyjemnością informujemy, iż nakładem lubelskiego Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” ukazała się książka Gordona Cullena TOWNSCAPE, nad którą to publikacją “Autoportret” roztoczył swój patronat.

Jest to pierwsze polskie wydanie legendarnej już książki Gordona Cullena sprzed pół wieku. Autor porównuje w niej miasto do spektaklu dramatycznego i opowiada o sztuce organizowania i nadawania wizualnej spójności plątaninie budynków, ulic i otwartych przestrzeni tworzących środowisko miejskie. Książka napisana jest w konwencji atlasu-leksykonu różnych zjawisk przestrzennych. Każdemu z ponad 500 zdjęć odpowiada osobne hasło i opis.

Swoją koncepcję Gordon Cullen zaproponował po raz pierwszy w piśmie „The Architectural Review”, rozwijając ją potem w książce Townscape (1961), która natychmiast stała się głównym źródłem inspiracji dla architektów, planistów i innych osób zajmujących się miastem i jego wyglądem. Wydana w formie skróconej The Concise Townscape (której dotyczy polskie wydanie) stała się popularnym przewodnikiem po krajobrazie miasta, ponieważ poruszane w niej problemy wychodzą daleko poza sferę czysto zawodową. Niektórzy uznają, że miała ona istotny wkład w sztukę i historię architektury, ponieważ jako pierwsza badała efekty wizualne powstałe na skutek grupowania budynków oraz – definiowalne, choć często spontanicznie pojawiające się – zasady estetyki, z których te efekty powstają. Zdaniem innych, książka Cullena jak żadna inna pokazuje, w jaki sposób miasto „działa” pod względem architektonicznym. Dla wszystkich posiadających jakąkolwiek wrażliwość wizualną praca Cullena jest źródłem niekończących się fascynacji.

Jak pisze autorka polskiego przekładu, architektka i urbanistka, Ewa Kipta, Townscape to nie jest “książka nostalgiczna, negująca rozwój miast czy nowoczesność – wręcz przeciwnie, zwraca uwagę na możliwości wynikające z nowych technologii i na możliwość godzenia ich z dotychczasową tkanką miasta. Zachwycający w tej książce jest sposób rozumienia przestrzeni miejskiej jako miejsca przeznaczonego do życia wielu ludzi blisko siebie, jako wyrazu kultury współżycia, a nie tylko przypadkowego zbioru miejsc do pracy, mieszkania i usług, nagromadzenia budynków i pustych przestrzeni do przemieszczania się między nimi. […] Uczy traktować miasto jako przestrzeń spójną w przestrzeni i ciągłą w czasie – jak organizm, który żyje i rozwija się w tempie liczonym pokoleniami jego mieszkańców.”

Z kolei we wprowadzeniu do wydania polskiego, prof. Tadeusz J. Chmielewski zauważa, że “nie ma charakteru podręcznika, lecz formę pasjonującej opowieści Mistrza wprowadzającego uczniów w tajniki poznania Miasta. Autor czyni to poprzez wiele świetnie dobranych przykładów, głównie z Anglii, słynącej ze sztuki harmonijnego kształtowania krajobrazu od co najmniej osiemnastego wieku, a sztuki planowania przestrzennego i urbanistyki – szczególnie od końca dziewiętnastego wieku. Tekst niewielkimi porcjami wpleciony jest w system znakomitych rysunków i fotografii. Autor przekonuje, że o krajobrazie miasta i o samopoczuciu jego mieszkańców decyduje sztuka kształtowania środowiska. Jednocześnie podkreśla, że jest to sztuka zanikająca, miażdżona przez dziesiątki sił i procesów silniejszych od harmonii i piękna. Nie sprzyja rozwojowi tej sztuki ani redukcjonistyczne kształcenie (architekt stawia ponad wszystko bryłę swego dzieła, drogowiec – wstęgę szosy, ogrodnik – gatunki i odmiany roślin), ani rynkowa gra o przestrzeń, w której deweloper szuka przede wszystkim zysku, a nie harmonii i piękna.”

***

Wydawca: Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 2011
Format B5, 16,5 x 23,5 cm
Ponad 150 haseł, ok. 500 ilustracji
Druk czarno-biały
Stron 204
Cena 45 zł

Na podstawie materiałów prasowych wydawcy

]]>