literatura – autoportret

PRZEMOC NIE POTRZEBUJE MOTYWU

Harald Welzer — Tue, 30 Jun 2015 14:08:35 +0000

Harald Welzer, Przemoc nie potrzebuje motywu from Małopolski Instytut Kultury

Miasto (post-)socjalistyczne

Michał Choptiany — Thu, 01 Dec 2011 09:32:43 +0000

Informujemy, iż “Autoportret” objął patronatem konferencję naukową “Miasto (post)socjalistyczne. Przestrzeń
władzy”, która jest organizowana w dniach 7-9 grudnia br. przez Instytut Wschodnich Inicjatyw przy współpracy Zakładu Antropologii Kultury Rosyjskiej UJ, Ukraińskiej Fundacji Filozoficznej, Koła Wschodniego UJ i Stowarzyszenia Wschodnia Perspektywa.

Szczegółowe informacje dotyczące konferencji znajdziecie Państwo na jej oficjalnej stronie.

Program sesji znajduje się tutaj.

Polecamy i zapraszamy w imieniu organizatorów!

Konsensualna halucynacja

Andrzej Świech — Wed, 01 Jul 2009 09:04:02 +0000

Dzięki literaturze science fiction mieliśmy dotąd okazję poznać różnorodne wyobrażenia przestrzeni przyszłości. Czytaliśmy o nieodkrytych lądach, podróżowaliśmy po odległych obszarach kosmosu, a nawet wnętrzu Ziemi. Wreszcie – z początkiem lat 80. – pisarze science fiction zainteresowali nas czymś zupełnie nowym – przestrzenią wirtualną. Od czasów Neuromancera Williama Gibsona to właśnie sieć komputerowa coraz częściej stawała się tworzywem fabuły nowych dzieł literatury science fiction. W swoim szkicu Andrzej Świech przedstawia trzy najciekawsze – jego zdaniem – przykłady książek tego gatunku. Obok wspomnianego już Neuromancera to Pieprzony los kataryniarza Rafała Ziemkiewicza oraz Irrehaare Jacka Dukaja. Pierwsza z nich przedstawia sugestywną wizję świata przyszłości, w którym najważniejszym towarem jest informacja, poruszanie się polega na przesyłaniu impulsów elektrycznych, a realna struktura przestrzeni to komputerowy kod. W powieści Ziemkiewicza – przeciwnie – przestrzeń sieciowa jest czymś podobnym do drzewa katalogowego, po którym człowiek porusza się zakładając specjalne gogle. Przemieszczanie się przypomina bowiem nurkowanie w plątaninie wyobrażonych kabli i wszechobecnych ekranów tworzących przedziwny wirtualny labirynt. U Dukaja przestrzeń wirtualna jest efektem błędu programu komputerowego, który zamyka użytkowników komputerów wewnątrz elektronicznej symulacji gry rządzącej się swoimi własnymi prawami – gry, w której nie można umrzeć, można za to zmienić swoją powierzchowność, tożsamość i biografię, a wszystko to w przestrzeni elektronicznych sześciokątów – heksagonów.

Andrzej Świech, "Konsensualna halucynacja", Przestrzenie wirtualne

Klepsydra w słowie, klepsydra cała jest

Joanna Roszak — Sun, 01 Oct 2006 13:42:49 +0000

O ile pisarze liberaccy dążą do zamknięcia świata
w Księdze, dziele totalnym, o tyle poezja
konkretna stara się zawrzeć przestrzeń
i czas w jak najkrótszej formie
– w jednym słowie i kształcie,
jaki można z niego
uformować.
KLEPSYDRA
ze swoją kosmo-
logiczną symboliką stanowi
dla niej ideał łączący oba te wymiary.
A jednak nie każdy wiersz, który przybiera
szczególną postać graficzną, można zaliczyć do poezji
konkretnej. Dlaczego np. to streszczenie nią nie jest?

Joanna Roszak "Klepsydra w słowie, klepsydra cała jest", Przestrzenie książki

Pismo i tożsamość

Emiliano Ranocchi — Sun, 01 Oct 2006 13:40:08 +0000

Dwupiśmienność, jako analogia do dwujęzyczności, to nazwa, jaką Niemcy posługują się, opisując głęboko zakorzenioną w swojej kulturze tradycję wielu rodzajów pisma. Zapewne nigdzie w Europie związek między krojem pisma a kulturą nie był tak silny. Rywalizacja między rozpowszechniającą się w Europie antykwą a niemiecką frakturą osiągała wymiar religijny, polityczny, a nawet narodowy. Drogę przez meandry tego niezwykłego sporu oraz przez wszystkie czcionkowe zawijasy pokazuje nam Emiliano Ranocchi.

Emiliano Ranocchi, "Pismo i tożsamość", Przestrzenie książki

Dojrzałość do literatury

Dorota Kozicka — Sun, 01 Jan 2006 14:00:16 +0000

Co charakteryzuje gust literacki dojrzałego człowieka, takiego, który czyta, bo chce i lubi, a nie dlatego, że musi? Z pewnością wysokie wymagania – nie ma czasu na czytanie błahostek. Książka ma być am-bitna, mądra, „życiowa”, ale również interesująca w odbiorze. Burzliwe dyskusje po lekturze książki, poszukiwania literackiego partnera dla własnych doświadczeń życiowych; jednym słowem prawdziwa, żywa miłość do książek – wszystko to znajdziemy na kursach literatury dla seniorów.

Dorota Kozicka, "Dojrzałość do literatury", Przestrzenie starości

Dojrzałość do literatury – pdf do pobrania

Blokowidła Mirona Białoszewskiego

Elżbieta Rybicka — Sat, 01 Oct 2005 10:00:02 +0000

Miron Białoszewski – niekonwencjonalny poeta i indywidualista – na blokowisku? Gdy w 1975 r. pisarz przeprowadzał się na osiedle, czynił to z wielką niechęcią. Wkrótce jednak okazało się, że jego wnikliwe spojrzenie, „czułość wszystkiego” i umiejętność wyłuskiwania z otoczenia „drobin radości” pozwoliły mu przetworzyć nudę blokowiska w prawdziwą literaturę. Poetę zainteresowała szczególna postać relacji międzyludzkich powstających w bloku: jednoczesne bycie razem i osobno. Czym jest blokowanie?

Elżbieta Rybicka, "Blokowidła Mirona Białoszewskiego"

Blokowidła Mirona Białoszewskiego – pdf do pobrania

Hobbici, żonglowanie, bajka, brydż… o polskich (i nie tylko) wsiach tematycznych

Wacław Idziak — Thu, 01 Jul 2004 13:55:59 +0000

Sieraków Sławieński. Upalne popołudnie. Cisza. Ze sklepu GS wychodzi niosąc dwie siatki z zakupami… Gandalf. Tak właśnie – Gandalf z „Władcy Pierścieni” Tolkiena. Nie jest to wcale scena z planu kolejnej głupiej komedii, ale przykład na to, jak może działać tzw. wieś tematyczna. Na Zachodzie popularne, w Polsce dopiero zaczynają powstawać – wsie, które postanowiły wyróżnić się jakoś spośród innych i na dodatek zarabiać na tym pieniądze. Wystarczy mieć dobry pomysł, zachęcić do udziału jak największą liczbę mieszkańców i skutecznie się wypromować. Później może być nawet tak pięknie, jak w bajce.

Wacław Idziak, "Hobbici, żonglowanie, bajka, brydż…", Społeczności lokalne

Hobbici, żonglowanie, bajka, brydż – pdf do pobrania

Droga na wrzosowiska. O “Tajemniczym ogrodzie” F. H. Burnett

Łucja Piekarska-Duraj — Thu, 01 Apr 2004 13:10:08 +0000

Jeżeli mówimy o ogrodach, nie może zabraknąć i tego, być może najpiękniejszego z przedstawionych w literaturze, „Tajemniczego ogrodu”. Kto z nas nie czytał w dzieciństwie tej książki? Warto jednak przypomnieć sobie, jak mądra i piękna jest symbolika powieści F. H. Burnett. Łucja Piekarska wskazuje z kolei, którędy wiedzie tytułowa droga na wrzosowisko i czego mogą nas nauczyć mieszkańcy Yorkshire.

Łucja Piekarska – Duraj, "Droga na wrzosowiska", Ogrody

Droga na wrzosowiska – pdf do pobrania

Napisać miasto. Moderniści w labiryntach ulic

Fernando Bravo García — Thu, 01 Jan 2004 14:15:16 +0000

Kiedy na przełomie XIX i XX wieku do miast napłynęła fala ludzi ze wsi i małych miasteczek, doszło do zderzenia uporządkowanej przestrzeni z chaotycznym i amorficznym tłumem. Skutki tego procesu autor tropi w literaturze, poczynając od „Lalki” Prusa, a na „Grze w klasy” Cortázara kończąc. Po drodze mamy jeszcze śmierć, chorobę, dekadencję, chaos, zagubienie jednostki, miasto-labirynt – obraz przygnębiający, ale warto przecież znać także tę ciemniejszą stronę miasta.

Fernando Bravo García, "Napisać miasto", Ulice i place

Napisać miasto – pdf do pobrania